Heb je ze al eens geteld tijdens je rijlessen? Hoe vaak je een kruispunt nadert en oversteekt? Je zou het voor grap eens moeten tellen.
Tijdens je rijopleiding besteed je de meeste tijd binnen de bebouwde kom. Dat is ook niet vreemd, want binnen de bebouwde kom kom je de meest lastige situaties tegen, waaronder kruispunten.
Maar hoe doe je dat nou eigenlijk op een veilige manier, het naderen van kruispunten?
- Hoe moet je kruispunten naderen?
- Stap 1: Waarnemen
- Stap 2: Voorspellen
- Stap 3: Evalueren
- Stap 4: Beslissen
- Stap 5: Handelen
- Wat wordt er bedoeld met het taakproces?
Hoe moet je kruispunten naderen?
Voordat je een kruispunt nadert, zijn er een aantal zaken van groot belang. Het eerste is dat je goed weet wat borden betekenen en hoe de voorrangsregels in elkaar zitten. Een goede kennis van de theorie is dus onmisbaar!
Gelukkig is de kans groot dat je regelmatig op de fiets zit, dus over het algemeen zal dat wel duidelijk zijn. En als je in het bezit bent van een bromfietscertificaat dan zal het nog makkelijker voor je zijn. Doe daar dan ook vooral je voordeel mee.
Goed, laten we samen de stappen doornemen om veilig kruispunten te naderen en over te steken.
Stap 1: Waarnemen
Om veilig kruispunten te naderen en over te steken is het belangrijk om eerst het volgende te weten:
- Moet ik voorrang verlenen of krijgen?
- Is het een overzichtelijk of onoverzichtelijk kruispunt? (Niet alleen voor jezelf, maar ook voor andere bestuurders)
- Moet ik al rekening houden met andere weggebruikers?
- Wat is de algehele situatie van het kruispunt? (soort wegdek, obstakels, etc.)
Oftewel je gaat waarnemen. Vaak wordt gedacht dat waarnemen kijken betekent, maar het is meer dan kijken. Waarnemen is naast kijken ook iets daadwerkelijk zien. Dus bewust zijn van hetgeen waar je naar hebt gekeken en wat dat voor jou betekent.
Waarnemen moet je zo snel mogelijk doen, want hoe eerder je weet waar je rekening mee moet houden, hoe makkelijker je een voorspelling kunt maken over wat er zou kunnen gaan gebeuren.
Een goede waarneming van onderstaand kruispunt zou zijn:
Ik zie een overzichtelijk gelijkwaardig kruispunt en geen weggebruikers met wie ik rekening hoef te houden.
Stap 2: Voorspellen
Na het waarnemen is het belangrijk om na te gaan wat er gaat gebeuren. Je gaat voor jezelf een voorspelling maken. Vergelijk het met het maken van een filmscript.
In het geval van de afbeelding hierboven zou een voorspelling kunnen zijn:
Ik voorspel dat ik geen voorrang hoef te verlenen aan bestuurders van rechts.
Een voorspelling is dus jezelf het volgende afvragen:
- Wat gaat er gebeuren?
- Wat kan er gaan gebeuren?
Zodra je een voorspelling hebt gemaakt kun je nagaan of dit ook daadwerkelijk uit gaat komen. Je gaat de volgende stap maken, je gaat evalueren.
Stap 3: Evalueren
Evalueren is het beoordelen van je zojuist gemaakte voorspelling. Je gaat dus na als je voorspelling uitkomt of dat geen gevaar vormt voor:
- Veiligheid (komen er geen weggebruikers in gevaar)
- Doorstroming (houdt ik het overige verkeer niet onnodig op)
- Sociaal rijgedrag
- Milieu
Wat evalueren betreft gaat het vrijwel altijd om veiligheid en doorstroming. Dat is omdat deze twee punten ook het meest belangrijk zijn tijdens je deelname in het verkeer.
Een evaluatie zou kunnen zijn:
Vanwege de doorstroming rijd ik het kruispunt over, maar pas daarbij wel m’n snelheid aan.
Stap 4: Beslissen
Na het evalueren ga je beslissen. Ga ik het doen zoals ik m’n hoofd heb, of ga ik toch een andere beslissing nemen? Als je een andere beslissing gaat nemen, dan zul je het proces van waarnemen, voorspellen en evalueren ook weer opnieuw moeten doen.
In dit geval zou je bij je beslissing kunnen blijven, zoals je deze bij het evalueren ook hebt gedaan.
Stap 5: Handelen
Bij deze laatste stap voer je hetgeen wat je hebt besloten ook daadwerkelijk uit. Je gaat dus over tot uitvoering. In dit geval laat je dus je gaspedaal even los, schakelt eventueel terug en steekt het kruispunt over.
Wat wordt er bedoeld met het taakproces?
Deze bovenstaande stappen (waarnemen, voorspellen, evalueren, beslissen en handelen) noemen we het taakproces in het verkeer. Dit zijn de stappen die je telkens weer doorloopt om veilig aan het verkeer deel te kunnen nemen.
Het volledige taakproces van het bovenstaande kruispunt is dus:
- Ik zie een overzichtelijk gelijkwaardig kruispunt en geen weggebruikers met wie ik rekening hoef te houden.
- Ik voorspel dat ik geen voorrang hoef te verlenen aan bestuurders van rechts.
- Vanwege de doorstroming rijd ik het kruispunt over, maar pas daarbij wel m’n snelheid aan.
- Ik besluit om wat ik heb geëvalueerd ook te doen.
- Ik laat het gaspedaal los, schakel eventueel terug en steek het kruispunt over.
Als lerend bestuurder zullen deze stappen, zeker in het begin van je rijopleiding, nog niet soepel gaan. Dit komt omdat je moet wennen aan de (nadering)snelheid, je kijktechniek en je theorie op orde moet hebben.
Naarmate je steeds meer ervaring krijgt, wordt dit steeds meer een automatisme. Ervaren bestuurders voeren de vijf stappen in één seconde uit. Dan begrijp je nu waarschijnlijk ook waarom je minimaal altijd twee seconden afstand moet houden. Eén seconde voor het taakproces en één seconde om het ook daadwerkelijk uit te voeren.
Het voorbeeld wat ik je hierboven heb gegeven is een vrij simpel taakproces. Maar zo gaat het natuurlijk niet altijd en, zeker in het drukke verkeer hier in Nederland, gaat het niet altijd zoals je voorspelt hebt. In dat geval zul je dan ook snel moeten zoeken naar andere veilige beslissingen.
Er zijn nog ontelbare andere situaties op te noemen bij kruispunten, maar dat kun je beter tijdens de praktijk in de auto ervaren samen met je rijinstructeur.
In het volgende bericht ga ik verder met de kijktechniek bij kruispunten of lees hier alvast over de kras-methode.
Heb je nog vragen over wat ik hierboven heb geschreven? Laat het hieronder weten in de reacties.
Bonustip:
Ben je op zoek naar een website waar je de beste theorie oefenexamens kunt doen?
Reacties